سهیلا رفیعی نژاد- خبرنگار «خبرجنوب»/ هر روان شناسی، مشاور نیست. این روزها که کرونا محدودیت هایی را بوجود آورده، برخی دست بکارشده اند ودر فضای مجازی ویا اینترنتی اقدام به فروش محصول وعرضه کارهای خود کرده اند. این شرایط فصل جدیدی را در ارائه بسیاری از خدمات و حتی ترویج دورکاری بوجود آورده است. مشاوره مجازی هم یکی از این خدمات بوده که در روزهای کرونایی افزایش یافته است. عدهای از این طریق به مردم مشاوره می دهند و با وجود مزیتهایی شرایط برای دخالت افرادغیر روان شناس هم بیشتر فراهم شده است. در این بین برخی هم که به صرف داشتن لیسانس روان شناسی خود را روان شناس می دانند دست بکار شده اند؛ در حالیکه هر کاری تجربه خود را لازم دارد وتخصص به تنهایی در برخی رشته ها از جمله روان شناسی کارساز نیست. عضو هیئت علمی گروه روان شناسی بالینی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی چندی پیش درباره عواقب گسترش روان شناسی شبه علمی در فضای مجازی گفت: توصیه ها و راهنماییهای غلط، در کوتاهمدت آسیب خود را نشان میدهد. این توصیهها، پیامدهایی دارند که اصطلاحاً دود آن به چشم خود مخاطبین میرود.دکتر فرهاد طارمیان با بیان این که «شبه علم در روان شناسی، دخالت افراد غیر روان شناس در این حوزه است»، درباره باور نادرست عمومی در خصوص روان شناسی، عنوان کرد: باور غلط و تحریف شده ای در بین مردم وجود دارد که شبه علم گراها از آن سوءاستفاده می کنند؛ این باور این است که هر فردی که روان شناسی خوانده، میتواند به دیگران مشاوره دهد.این استادیار روان شناسی بالینی با اشاره به این که شبهعلم از ناآگاهی مردم ایجاد میشود، بیان کرد: البته مردم در این ناآگاهی مقصر نیستند. این وظیفه دانشگاه ها، صدا و سیما و رسانه های چاپی و دیجیتال است که رشتههای روان شناسی و صلاحیت های حرفه ای را معرفی کنند. زمانی که چنین باور اشتباهی در میان مردم وجود دارد، بدیهی است افرادی از این فرصت استفاده میکنند و تعمداً یا سهواً به نشر اطلاعات غلط می پردازند. رئیس مرکز مشاوره روان درمانی دانشگاه شیراز در این باره به خبرنگار «خبرجنوب» گفت: این باور اشتباه در بین برخی مردم استان وجود دارد که همه روان شناسان میتوانند وارد حوزه درمان شوند. اما ما در وهله اول باید بررسی کنیم فرد مورد نظر در کدام رشته یا گرایش خاص روان شناسی تحصیل کرده است. دکتر چنگیز رحیمی افزود: چند سا ل است که روان شناسی در مقطع لیسانس گرایش ندارد و این یعنی کسی که در دوره کارشناسی روان شناسی تحصیل میکند، صرفاً اصول پایهای را میآموزد و صلاحیت ندارد اقدام به ارائه خدمات روانشناختی کند. عضو هیأت علمی واستاد دانشگاه شیراز عنوان کرد: در حیطه روان شناسی یک عده ای هم به اسم کار خیر وهر عنوانی شروع به سرویس دادن به مردم می کنند، در حالی که صلاحیت این کار را ندارند و با توجه به ارائه خدمات رایگان از سوی برخی خیریه ها مردم هم استفاده می کنند؛ اگر روان شناس صلاحیت نداشته باشد ویا صرفا لیسانس روان شناسی گرفته باشد، نه تنها سودی برای مخاطب ومراجع ندارد حتی می تواند زیان هم برساند. رحیمی گفت: برای ارائه خدمت به مردم باید صلاحیت حرفه ای مشخص شود و به صرف رایگان بودن مشاوره مردم نباید خدمات غیر تخصصی بگیرند و این امر نه تنها سودی ندارد، حتی در دراز مدت می تواند زیان هم داشته باشد. این استاد دانشگاه شیراز ادامه داد: فردی که به مردم مشاروه ارائه می دهد، چه تلفنی و چه حضوری باید صلاحیت روان درمانگری و مشاوره داشته باشد. رئیس مرکز مشاوره وروان درمانی دانشگاه شیراز گفت: به صرف داشتن مدرک روان شناسی درهر مقطعی نمی توان به ارائه خدمات روان شناختی به مردم اقدام کرد ودر این باره داشتن مجوز و گذراندن دوره های تخصصی ضروری است. به همین دلیل افرادی که لیسانس روان شناسی هستند با توجه به اینکه صرفا مفاهیم پایه ای روان شناسی را گذرانده اند، مجاز به مشاوره دادن نیستند. رحیمی عنوان کرد: با توجه به شرایط فعلی کرونایی که محدودیت هایی برای ارائه مشاوره حضوری به وجود آمده برخی مردم استان از مشاوره های تلفنی ویا اینترنتی استفاده می کنند که باید مراقب افراد سودجو باشند. رئیس مرکزمشاوره وروان درمانی دانشگاه شیراز تصریح کرد: حتی دارای مجوزها هم برای انجام مشاوره تلفنی باید آموزش ببیننند. رحیمی با اشاره به ورود برخی سودجو و نابلد به حوزه روان شناسی، گفت: برخی از اینها حتی رشته روان شناسی نخواندهاند وعده ای هم مثلا روان شناسی صنعتی خوانده اند که هیچکدام از این قبیل افراد صلاحیت دادن خدمات روان شناختی رابه مردم فارس ندارند. استاد دانشگاه شیراز افزود: با هر عنوانی نمی توان وارد حوزه روان درمانی شد و معتقدم به منظور نظارت مطلوب در این باره به خصوص در شرایط کرونایی فعلی که برخی خدمات تلفنی واینترنی می دهند، باید مرکزی در استان و استانداری وجود داشته باشد که برای متقاضیان ارائه خدمات غیر حضوری، پس از بررسی واحراز هویت مجوز صادر کند. در همین باره فرصت طلبی از شرایط کرونایی و ورود مشوارنماها به این حیطه ممنوع است ومردم خود هم باید مراقب باشند. رحیمی عنوان کرد: افرادی که در این روزهای کرونایی به مردم از طریق فضای مجازی ویا تلفنی مشاوره می دهند، باید حتما روان شناس ومشاور باشند و علاوه بر این آموزش های لازم را دیده باشند.این افراد علاوه بر داشتن مدرک فوق لیسانس به بالا باید گواهی مبنی براجازه انجام مشاوره و روان درمانی داشته باشند. عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز تاکید کرد: متاسفانه برخی از شرایط فعلی سوء استفاده می کنند تا پولی به جیب بزنند و مردم باید مراقب باشند چرا که ارائه خدمات غلط وغیر علمی می تواند منجر به آسیب شود. با توجه به ارائه اطلاعات ومسایل شخصی به مشاور، اعتماد به افراد فاقد مجوز مشاوره حتی به صورت رایگان، می تواند منجر به عوارضی گردد؛ اینکه هر کسی بساطی به پا کند واطلاعات شخصی شما دست او بیفتد منجر به سو استفاده می شود. ساماندهی در این باره ضروری است. رحیمی گفت: مشاوره حضوری در هر حالت بهتر است چون روان شناس ومراجع همدیگر را می بینند، اما در شرایط اضطراری مثل الان اشکالی ندارد، به شرطی که روان شناسی که از او خدمت می گیرید شناخته شده ومورد اعتماد باشد. رییس مرکز مشاوره وروان درمانی دانشگاه شیرازتاکید کرد : کسی که لیسانس روان شناسی دارد صلاحیت علمی لازم را ندارد و آموزش کافی را ندیده ودوره کارشناسی فقط آشنایی با این رشته است وآموزش های تخصصی ارائه نمی شود و کسی که فوق لیسانس دارد هم باید مجوز داشته باشد. افرادی هستند که فوق لیسانس این رشته را گرفته اند، اما گواهی فعالیت ندارند. رحیمی گفت: مردم استان که در این روزها قصد دریافت مشاوره تلفنی دارند باید حداقل یکبار حضوری به آن فرد مراجعه کرده باشند تا دارای مجوز و قابل اعتماد باشد. تا کنون مجوز ارائه صرفا مشاوره مجازی بدون اینکه دفتری وجود داشته باشد، در استان داده نشده است. وی همچنین ضمن ابراز نگرانی از وجود روان شناسان شبه علمی در سطح شهر گفت: در همین شیرازافرادی در حال فعالیت را می بینیم که آموزش روان شناسی ندیده اند، اما از این طریق پول در می آورند وسلامت روان مردم را به خطر می اندازند.