«سوز» چهارشنبه سوری :: روزنامه خبر جنوب :: نیازمندیهای خبر جنوب
NID : 206340
1399/12/13
«سوز» چهارشنبه سوری
فاطمه ایزدی - خبرنگار «خبر جنوب»/ هنوز چهارشنبه سوری از راه نرسیده اما در گوشه و کنار شهر، صدای مهیب ترقه و دینامیت می آید. هر سال همین طور است. عده ای چند روزی زودتر به پیشواز چهارشنبه سوری می روند و با مواد محترقه، رنگ وحشت به خستگی عابران و مردمان شهر می ریزند. سالهاست این رسم باستانی، بیش از آنکه به یک آیین دیرینه، شبیه باشد به بازی پرخطر با بمب و ترقه و جنگ و گریز جوانان و نیروی انتظامی تبدیل شده است. از این جشن کهن، چیزی جز صداهای ترسناک و لكههای سياه بر در و دیوار شهر باقی نمانده و عابران وحشت زده نیز هر سال، خاطره تلخ تری در ذهنشان ثبت می شود. مردمان کلانشهر شیراز هنوز یادشان نرفته که سالهای گذشته، «چهارشنبه سوزی» چه بلاها که به سرشان نیاورده است! از قصه تلخ نوجوانی که دستش قطع شد و جوانی که چشمانش را از دست داد تا آن بانویی که آخرین سکانس زیبایی سیمایش به روی سوختگی، کات شد کسانی هستند که داستان زندگی شان به بمب و ترقه های دست ساز چهارشنبه سوری گره خورده است. از انفجار خانه مسکونی به دلیل نگهداری مواد محترقه تا زخمی شدن کودکان و نوجوانانی که در چهارشنبه های آخر سال، قربانی سهل انگاری های خود می شوند، قصه های آشنایی است که بارها شنیده شده اما خیلی ها از آن عبرت نگرفته اند. برخی به آتش افروزی های چهارشنبه پایانی سال، قناعت نمی کنند و از یکی دو هفته زودتر و تا چند روز بعد، با بمب و ترقه و فشفشه به جان سکوت و آرامش شهر می افتند و حال و روز مردم را تیره و تار می کنند. آن طور که مدیر مرکز مدیریت و فوریت های پزشکی استان فارس اعلام کرده است سال گذشته، حوادث چهارشنبه سوری در شیراز، 15 مصدوم داشته که یک نفر از آنها نیز دچار نقص عضو شده است. هر چند تعدادی دچار سوختگی شدند و آسیب های بسیار دیدند اما قطع شدن دست یک نوجوان از ناحیه مچ، تلخ ترین خبر تلخ چهارشنبه سوری سال پیش در شیراز بود.در هر حال بر اساس آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در سالهای گذشته بیشترین درصد آسیب از حوادث چهارشنبه سوری، مربوط به چشم و دست بوده و متوسط سنی آسیب دیدگان نیز از 13 تا 17 سال است. در عین حال اما بیشتر نوجوانان و جوانان از عواقب جبران ناپذیر آتش افروزی و ترقه بازی در چهارشنبه سوری هایی که قربانی های بسیار داده عبرت نمیگیرند و حتی یکی دو هفته زودتر، به پیشواز آن می روند. در بحبوحه کرونا، بیمارستان ها هیچ جای امنی برای مداوای زخم های آخر سال نخواهد بودمحمدرضا رنجبر، یکی از کاسبان شهر شیراز به «خبر جنوب» می گوید غروبِ یک روز مانده به چهارشنبه سوریِ سال گذشته، سه چهار نوجوان با بمب های دست ساز به جان دیوار رو به روی مغازه اش افتادند و عابران را تا مرز سکته پیش بردند. به گفته او صدای انفجار به قدری مهیب بود که شیشه های خودروی یک بانوی جوان که در همان محدوده پارک بود، فرو ریخت. این فروشنده تاکید می کند که آن زن با فرزند هشت نه ساله خود برای خرید به یکی از مغازه ها رفته بود و وقتی برگشت و با این صحنه روبه رو شد، خدا را شکر می کرد که پسرش در خودرو نبوده است. رنجبر با اشاره به حوادث تلخی که هر سال در چهارشنبه سوزی ها می بیند، تاکید می کند که جوان ها به سمت هیجانات کاذب و آتش افروزی با مواد محترقه خطرناک رفته اند و عید را به کام خود و دیگران تلخ کرده اند. او می گوید چهارشنبه سوری امسال یک تفاوت با چهارشنبه سوری های سالهای گذشته دارد و آن این است که در بحبوحه کرونا، بیمارستان ها هیچ جای امنی برای مداوا و زخمهای آخر سال نخواهد بود. البته برخی کارشناسان معتقد هستند اگر تخلیه هیجانات نوجوانانی که این روزها با مواد محترقه بازی می کنند هدایت و نظارت شود شاهد کج روی های آنان نخواهیم بود. محمدحسین مقدم، مشاور و استاد دانشگاه به «خبر جنوب» می گوید اگر جوانان در این ماجرا منع شوند عکس العمل نشان می دهند و با منع آنها این کار، جنبه زیرزمینی به خود می گیرد. به عقیده او این هیجانات باید در طول سال تخلیه شود اما متاسفانه در شب چهارشنبه سوری و حتی چند روز زودتر، شاهد طغیان هیجانات کسانی هستیم که به شدت رفتارهای خطرناکی از خود بروز داده و جان خود و دیگران را به خطر می اندازند. به باور او برای کنترل هیجان جوانان و نوجوانان باید در طول سال، روی آنها کار کرد و آموزش های لازم را به آنها یادآور شد. او می گوید با پیدا شدن سر و کله ترقه ها و وسایل آتش بازی جدید، شکل و شمایل آیین چهارشنبه سوری تغییر کرده و کمتر کسی جرأت می کند در آن شب از خانه بیرون برود. در عین حال اما مقدم معتقد است والدین می توانند به فرزندان خود کمک کنند تا هیجانات آنها از مسیر صحیح خارج نشود و در عین مهربان بودن، مقتدر باشند و آنها را تابع قوانین خود کنند. مهم ترین مسئله این است که بچه ها با شیوه های سالم ابراز شادی آشنا شوند و یاد بگیرند رفتارهایی که برای دیگران مزاحمت و یا خطر ایجاد می کند، شادی نیست و همنوا شدن با کسانی است که شادی را با خشونت می آمیزند.
نوجوانان، خودشان را در دام آتش بازی های چهارشنبه سوری نیندازند در این میان اما سرهنگ کاووس محمدی، معاون اجتماعی پلیس استان فارس نیز به «خبر جنوب» میگوید پلیس با اجرای طرحهای ارتقای امنیت اجتماعی، جلوگیری از توزیع و تولید مواد محترقه در سطح شهر را با جدیت در دستور کار قرار داده و با توزیع کنندگان و تولیدکنندگان برخورد خواهد کرد. محمدی به این نکته نیز اشاره میکند که جوانان و نوجوانان نباید خودشان را در دام آتش بازیهای چهارشنبه سوری بیندازند، چون آسیبهایی که در طول سالهای گذشته به برخی از آنها وارد شده بسیار جبرانناپذیر بوده است. معاون اجتماعی پلیس فارس با تاکید بر اینکه مردم باید از آسیبهای سالهای پیش، عبرت بگیرند یادآور میشود کسانی که بخواهند با تولید مواد محترقه، امنیت شهروندان را به خطر بیندازند با جدیت برخورد می شود. رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز هم در این رابطه به «خبر جنوب» میگوید هر سال اقدامات خاصی در راستای پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری انجام میشود که امسال برخی از آنها به دلیل شیوع کرونا در بستر فضای مجازی صورت خواهد گرفت. به گفته محمدهادی قانع، سازمان آتش نشانی هر سال به دانش آموزان، آموزش های ویژه ارائه داده و نکات پرخطر را اعلام می کرد اما در حال حاضر به دلیل بحران کرونا این آموزش ها با رایزنیهایی که با سازمان دانش آموزی صورت گرفته در فضای مجازی انجام میشود. برگزاری وبینارها، توزیع پوسترهای آموزشی و ارائه نماهنگ هایی در این رابطه نیز برخی اقداماتی است که به گفته قانع انجام خواهد شد تا چهارشنبه پایان سال، کم حادثه تر باشد.رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز به این نکته نیز اشاره میکند که با اصناف مذاکره شده تا از فروش مواد اولیه ترقه های دست ساز که به راحتی در برخی از صنف ها وجود دارد خودداری کنند. سازمان آتش نشانی بیش از هر چیز در حوزه فرهنگسازی وارد میدان شده چنانچه به قول قانع، پویشی نیز تحت عنوان «چهارشنبه سوری بی خطر» به راه افتاده تا برخی جشنها در این مناسبت، بیخطر برگزار شود. او می گوید گروه تحقیقات و پژوهش سازمان آتشنشانی به این نتیجه رسیده که هر چقدر آموزش ها و اقدامات پیشگیرانه، بیشتر شود حوادث کمتر خواهد شد، به طوری که چند سالی است با همین رویه در چهارشنبه سوری ها مورد فوتی در کلانشهر شیراز نداشتهایم. این مسئول معتقد است والدین در این داستان بیش از همه میتوانند نقش پیشگیرانه داشته باشند و بر رفتارهای پرخطر فرزندان خود نظارت کنند. قانع با اشاره به اینکه نوجوانان، بیشتر ترقه های دست ساز را در محیط منازل، نگهداری یا تولید میکنند یادآور میشود که انبار کردن این مواد محترقه در محیط های بسته، بسیار خطرناک بوده و حتی ممکن است با هر فشار و گرما موجب انفجار و آتشسوزی شود. او تاکید میکند که سال گذشته نیز در چنین روزهایی، یک منزل مسکونی در شیراز به دلیل نگهداری مواد محترقه منفجر شد. نکته قابل تامل اینکه به قول رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز، بیشترین آسیب دیدگان چهارشنبه سوری در طول سالهای پیشین، زیر ۱۸ سال سن داشته اند و کسانی بوده اند که به دلیل عدم آگاهی، دست به رفتارهای پرخطر زدهاند. قانع به یکی از تلخ ترین حوادث چهارشنبه سوری شیراز در سال گذشته گریز می زند و میگوید هیچ گاه خاطره نوجوانی که در اثر تولید ترقه، انگشتان دستش را از دست داد فراموش نمی کند. برای رییس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز، بسیار غم انگیز است که یک نوجوان کم سن و سال به خاطر یک غفلت، انگشتانش را برای همیشه از دست بدهد.در هر حال این روزها سنت هایی همچون فال گوش نشستن، قاشق زنی، کوزه شکستن و حتی پریدن از روی آتش در شب های چهارشنبه سوری، جای خود را به تمرین جنگ با ترقه و بمب های دست ساز داده است. شاید در این میان هیچ چیز به اندازه حواس جمعی والدین و نظارت بر رفتار فرزندان پرشر و شور خود نتواند آبی بر آتش افروزی های چهارشنبه سوری بریزد.